Grace Jones kao ikona kvir pokreta

Legendarna umetnica Grace Jones najavila je da će nastupati na njujorškoj Paradi ponosa, i da je ponosna što će te trenutke moći da podeli sa zajednicom koja njen rad podržava već nekoliko decenija. Prvi nastup bi trebalo da se dogodi već 16. marta u okviru Pride Island koncerta koji je osmišljen tako da slavi sve kroz šta je LGBTIQ zajednica prošla tokom godina, te da mladim generacijama ilustruje istoriju jedne borbe za slobodu.

Nastupi Grace Jones od samog početka njene karijere prepuni su slojevitih referenci na rasne i seksualne stereotipe koji se provlače kroz zapadnu kulturu od početaka njene kolonijalne prošlosti, a koje ona stavlja u interakciju sa onim što se smatra evropskom modernističkom estetikom. Feministička teoretičarka Michele Wallace uočila je liniju kontinuiteta između performativne umetnosti Grace Jones i rada Josephine Baker u Parizu dvadesetih godina prošlog veka, te evropskih muških umetnika koji su istraživali afričku umetnost, uzimajući žensko telo kao izvor nadahnuća, te došla do zaključka da njeni upečatljivi nastupi parazitiraju na nelagodnosti i predrasudama koje publika može da ima kad su u pitanju rasa i rod. Jones na taj način destabilizuje istorijski određene odnose moći u relacijama crni-beli, muškarac-žena, strejt-gej. Tako je i Baker u svojim nastupima umela da iskoristi fascinaciju Parižana likom crne Venere, a to čini i Jones još i pre početka svoje muzičke karijere, kada je kao model sarađivala sa dizajnerima poput Yvesa Saint-Laurenta, Claudea Montane, Kenza Takade, te fotografima poput Helmuta Newtona, Guya Bourdina i Hansa Feurera. U to vreme se pojavljuje i na naslovnicama Ellea, Voguea i Der Sterna, a već tada je uočljiv njen smisao za subverziju.

Počeci njene muzičke karijere obeleženi su saradnjom sa pariskim ilustratorom Jean-Paulom Goudeom, sa kojim osmišljava svoj vizualni identitet. Njihovo zajedničko delovanje simptomatično je za disco kulturu sedamdesetih godina koja je obeležena spajanjem kostima, muzike i plesa. Disco klubovi u Sjedinjenim Američkim Državama bili su mesto gde su počeli da se afirmišu različiti seksualni i rodni identiteti, a seksualno podvojeni, androgini izgled Grace Jones dobro se uklopio u takvu atmosferu. U tom smislu karakterističan je njen nastup koji je sa Goudeom priredila za Noć veštica 1978. u Roseland Ballroomu u Njujorku: odlučili su da prostor urede u “industrijskom” stilu donjeg West Sidea, te da ga upotpune “jungle” atmosferom. Nastup je, pored dobro osmišljene scenografije, uključivao i portorikanske bubnjare i profesionalne boksere koji su se borili međusobno ili preskakali konopac, a koji su bili u snažnom kontrastu sa drag kraljicama u publici.

Pored svega pomenutog u kvir kontekstu važni su i njeni stihovi: „Feeling like a woman,/ Looking like a man,/ Sounding like a no-no,/ Mating when I can“, koji bi mogli da se postave i kao himna kolektivnog kvir pokreta, te time doprinesu ukupnom osećaju pripadnosti. Važnost Grace Jones za LGBTIQ istoriju u Sjedinjenim Američkim Državama, ali i za zajednicu širom sveta, neosporna je, te bi i njen nastup na njujorškoj Paradi ponosa mogao, i morao, da uđe u istoriju jedne manjine koja se za slobodu borila svim umetničkim sredstvima.