West Balkan - Analiza

Tribunal je doneo 90 presuda za genocid i druge zločine, oslobođeno je 19 osoba, a 13 predmeta prosleđeno je nacionalnim sudovima. U 37 slučajeva postupak je obustavljen, zbog povlačenja optužnica ili smrti optuženog. Bilo je i kritika da je Haški tribunal predstavljao ’pravdu pobednika’ - oko dve trećine optuženih bili su Srbi, a oni koji podržavaju sud ističu da su najveće zločine u sukobu izvršile srpske snage nad muslimanskim civilima

Pored grupe medija i međusobno povezanih organizacija okupljenih pod okriljem BIRN-a, u regionu Zapadnog Balkana uočljivo je prisustvo još jedne umrežene strukture koja sebe pretenciozno deklariše kao “platformu istraživačkog novinarstva” koje je u suštini interesno i politički usmereno. U pitanju je organizacija projektnog naziva Organized Crime and Corruption Reporting Project (OCCRP) koja okuplja “40 neprofitnih istraživačkih centara, brojnih novinara i nekoliko glavnih regionalnih novinskih organizacija širom sveta”. Kako se navodi na sajtu organizacije osnovane 2006. godine i registrovane u Sarajevu, mreža se prostire u Evropi, Africi, Aziji i Latinskoj Americi. Osnivači OCCRP navode da je mreža nastala sa namerom “za obavljanje transnacionalnog istraživačkog izveštavanja i promovisanje pristupa zasnovanog na tehnologiji otkrivanja organizovanog kriminala i korupcije širom sveta”.

Promenom vlasti u Srbiji u maju 2012. godine, a posebno nakon parlamentarnih izbora 2014. i promena u policijskim upravama koje su usledile u junu te godine, a u skladu sa preovlađujućim tehnološkim trendovima, primat u proizvodnji i distribuciji paramedijskog sadržaja preuzela su tri internet medija koji predstavljaju deo dve umrežene regionalne medijske grupe. Reč je o dve krovne organizacije - Balkanska istraživačka regionalna mreža (BIRN) i Organized Crime and Corruption Reporting Project (OCCRP) pod čijim su se okriljem oformili brojni medijski sajtovi i organizacije među kojima su od 2014. naovamo najznačajnije mesto zauzimali BIRN Srbija, Centar za istraživačko novinarstvo Srbije (CINS) i Mreža za istraživanje kriminala i korupcije (KRIK).

Nakon početne faze u kojoj je, uprkos prvobitnom skepticizmu većeg dela javnosti, ipak postao jedna od centralnih političkih tema u Srbiji, unutrašnji društveni dijalog o Kosovu iniciran od strane predsednika Srbije Aleksandra Vučića, poslednjeg dana oktobra prerastao je u drugu, višu fazu svog razvoja. Prvi okrugli sto koji je održan u okviru druge faze dijaloga, a na kome su učešće uzeli pravni stručnjaci, nedvosmisleno je pokazao da se srpsko društvo, uprkos nekim preovlađujućim spoljašnjim utiscima, ipak neumitno kreće ka prihvatanju realnosti i racionalnosti kao vodećih kriterijuma prilikom formulisanja političkih ciljeva i nacionalnih interesa

Skandal vezan za operaciju “Skurau” ugledao je svetlost dana u oktobru 2015. godine kada je Federalno tužilaštvo Švajcarske obelodanilo dosije o sastanaku koji je 15. maja 2009. godine održan u švajcarksom kantonu Tićino. U tom dosijeu je otkriveno da su glavni srpski tužilac za organizovani kriminal Miljko Radisavljević i njegov pomoćnik Saša Ivanić na pomenutom sastanku svojim švajcarskim kolegama lažno prijavili Stanka Subotića, švajcarskog biznismena srpskog porekla, za navodno pranje nelegalno stečenog novca braće Darka i Duška Šarića, kasnije optuženih pred sudovima u Srbiji, Crnoj Gori i Italiji za narko-trafiking. Iako su pojedini detalji sa sastanka u Tićinu objavljeni još u decembru 2011. godine, srpsko tužilaštvo je sve do jeseni 2015. godine istrajavalo u nastojanjima da sakrije identitet tužilaca koji su predstavljali Srbiju na tom skupu.

Medijsku scenu Zapadnog Balkana danas karakteriše sveprisutnost instrumentalizovanih medija koji, za račun sivih centara moći, nastoje putem kreiranja lažnih afera da svojim konzumentima nametnu interpretativni okvir za tumačenje određenih događaja i pojava. U tom bepoštednom ratu čiji je cilj da način na koji se tumače određene činjenice dobije primat čak i nad nad samim činjenicama, neretko su korišćena sva moguća dozvoljena i nedozvoljena sredstva, a kao jedno od omiljenih, pokazaće se, biće formiranje posebnih paramedijskih struktura i njihovih uzajamnih sprega sa ciljem obavljanja najprljavijih poslova u medijskoj sferi. Iako veze koje su dovele do njihovog formiranja sežu u period borbe protiv represivnih balkanskih režima tokom devedesetih godina prošlog veka, svoju punu ekspanziju i afirmaciju paramdijske strukture doživele su tek nakon dolaska na vlast prvih demokratskih vlada kada je dobar deo medija, koji su se ranije istakli u borbi za demokratizaciju, odjednom, preko noći, počeo da se bavi jednom sasvim drugačijom vrstom delatnosti. Početkom dvehiljaditih, među njima je prednjačio zagrebački nedeljnik “Nacional” koji će ostati upamćen po kreiranju “Duhanske afere” čiji je cilj bio slabljenje i politička eliminacija Zorana Đinđića i Mila Đukanovića.

Trend sveprisutne relativizacije činjenica, sve težeg traganja za istinom u uslovima fenomena medijske mećave i nemogućnosti običnog čoveka da se orijentiše u svetu hiperprodukcije informacija, stavio je 2016. godine u središte pažnje medijskih stručnjaka pojam post-istine (post-truth). Dolaskom Donalda Trampa, čoveka van političkog establišmenta, na čelo najmoćnije države današnjice i izglasavanje Brexita na referendumu u Velikoj Britaniji bili su praćeni oštrim polarizacijama koje su učinile vidljivom društvenu uslovljenost načina na koji različiti delovi sveta ili društvenih slojeva sagledavaju, u osnovi identičnu, realnost. Proglašavajući pojam post-istine za ključni pojam 2016. godine Oksfordski rečnik taj fenomen definiše kao “pridev koji označava okolnosti u kojima su objektivne činjenice manje uticajne u oblikovanju javnog mišljenja nego izazivanje i pozivanje na emocije i lična uverenja”. Medijski analitičari i marketinški stručnjaci se slažu da je čovečanstvo nepovratno zakoračilo u eru u kojoj činjenice gube primat nad emocijama i načinima tumačenja samih činjenica. Širokim masama konzumenata medijskih sadržaja sve manje je bitno šta se zaista tačno dogodilo dok se primat daje načinu na koji se realni događaji i pojave mogu tumačiti. Rastuća potreba ljudi za orijentirima koji bi im omogućili da svoje identitete i uverenja učine stabilnim u uslovima medijskih oluja koje tradicionalne vrednosti dovode u pitanje, izazvala je u medijskoj areni bespoštednu borbu za nametanje okvira interpretacije koji su uvek ideološki obojeni i servirani od strane onih koji manipulacijom emocijama i potrebama sebi obezbeđuju ključne poluge i mehanizme kontrole u masovnim potrošačkim društvima.

Amfilohije Radović je primjer kakav teško da postoji u istoriji ljudskog roda sa tolikom posvećenošću, prilježnošću i spremnošću da zemlju u kojoj je rođen pretvori u tuđu teritoriju. On nastavlja spiralu velikosrpske agresije koja je postojala po drugim republikama bivše države, a koja je dijelom opisana u ovom tekstu. Država sve to nijemo posmatra i dozvoljava čak takav pravni nonsens da SPC knjiži imovinu, vrši platni promet, gradi objekte, zapošljava ljude za koje niko ne kontroliše njihov boravak u Crnoj Gori, od kojih mnogi imaju i kriminalne biografije, a da uopšte nije registrovana kao pravni subjekt u nezavisnoj državi Crnoj Gori

Prema nekim nepotvrđenim spoznajama, arbitražni se prvorijek o Savudrijskoj vali - a bit će dostupan javnosti u prosincu - temelji na parafiranom sporazumu Ivice Račana i Janeza Drnovšeka iz 2000. godine, koji su pravni stručnjaci već tada ocijenili nepovoljnim za Hrvatsku, jer predviđa da dvije trećine zaljeva pripadne Sloveniji. Plus tzv. junction (spoj) ili dimnjak kroz hrvatski akvatorij za dodir Slovenije s otvorenim morem. Slovenski predsjednik Borut Pahor i hrvatska mu kolegica Kolinda Grabar-Kitarović su prvi put spomenuli „moguće incidente“ među dvjema zemljama kad Arbitražni sud objavi već donesenu odluku o njihovom razgraničenju, ako ih ne spriječi zajednički gazda u Bruxellesu ili čak i njegov gazda u SAD/NATO-u

Sam koncept zaokruženih etnonacionalnih država jeste koncept koji uvijek stvara stalnu nestabilnost gdje god on bio primijenjen, zbog toga što takve 'čiste' etnonacionalne teritorije nikako ne mogu biti stvorene bez primjene ekstremnog nasilja nad 'neodgovarajućim' stanovništvom, uključujući tu i aktivnosti poznate pod nazivom 'etničko čišćenje'. Logika 'rješavanja nacionalnih pitanja' putem širenja etnički 'očišćenih' velikodržavnih tvorevina uvijek vodi ka permanentnoj nestabilnosti, nikada ka dugoročnoj stabilnosti

Danas se navršilo tačno 37 godina od smrti Josipa Broza Tita. Povodom godišnjice ovog tragičnog događaja, objavljujemo zajedničko saopštenje Centralnog komiteta Saveza komunista Jugoslavije i Predsedništva Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije izdato 4. maja 1980. godine

Antagoniziranje odnosa između Bošnjaka i Hrvata, posebno po ovom “antiterorističko”-tuđmanovskom stanovištu, osim što je po sebi loše, nije ni funkcionalno za realizaciju političkih ciljeva HDZ-a, prvenstveno za izmjenu Izbornog zakona koja se odnosi na izbor hrvatskog člana Predsjedništva i hrvatskih delegata u Domu naroda FBiH

Došao je trenutak da sebi priznamo da je malo tko zaveden, da "narod" nije žrtva perfidnih političkih elita nego su te elite banalni i autentični tumači "narodne volje". Imao je u ovih tridesetak godina "narod" dovoljno vremena da pojmi kako je doveden u položaj opljačkanog i poniženog ubojice, opljačkane i ponižene žrtve. Imao je dovoljno prilika da se otrijezni i od najvještije propagande, a ova nacionalistička, usput rečeno, i nije bila naročito vješta. Bila je glupa i odvratna, ali upravo zato i dopadljiva rulji. Kako bilo, podrška nacionalistima nikada nije opala ispod postojanih i zastrašujućih trideset posto, što je dovoljna kritična masa za udobno vladanje jer poput gravitacije privlači i kolebljive oportuniste i konformiste čime "demokratska" većina biva osigurana

Mario Mihaljević, kompozitor, pesnik, novinar i radio-voditelj, objavio je pre par meseci klip na Youtubu u kojem je izložio kratku analizu najnovijih srpsko-hrvatskih prepucavanja. Budući pesnik, Mihaljević je svoju jezgrovitu, ali ubojitu analizu domaćeg ludila napisao u stihu i izrecitovao publici. Njegov stihovani prilog do sada je pogledalo preko 100.000 ljudi. Mihaljević je široj javnosti najpoznatiji kao autor pesme “Džuli” s kojom je Jugoslaviju na Evroviziji 1983. godine predstavljao Danijel Popović. Mihaljevićevo otvoreno pismo prenosimo u celini. Svejedno kad je napisano, uvek je aktuelno

Bosna i Hercegovina je temeljno podijeljeno društvo. Podjele su počinjene, ne hladno matematički, logično ili trezveno, nego strastveno, sa bolesnom mržnjom, bez mogućnosti skorog spajanja