Roman o patnjama nevinih i njihovim stradanjima

Vremenski, knjiga obuhvata mnogo više od jednog vijeka, a dvadeseti u potpunosti, sa svim njegovim ratovima, revolucijama i agresijama, sa svim njegovim zločinima i ideologijama, počev od „crvene“ boljševičke, preko nacističke, do balkansko-barbarske i islamističke.

U geografskom pogledu, radnja se proteže gotovo preko cijele Planete, od ruskih gradova, Kazanja, Groznog, Novosibirska, Odese …, preko evropskih, Pariza, Istanbula, Beča, Beograda, Dubrovnika…, do New Yorka i Vankuvera u Americi. A gradovi su ovdje isto toliko važni kao i ličnosti romana. Moglo bi se čak reći da su gradovi posebni likovi u knjizi. Likovi koji se, pak, ovdje sreću, osobe su koje su iz raznih krajeva svijeta stigle u jednom času do Sarajeva, jedni bježeći od Revolucije, kao Ruskinja Liza Kaznaskaya, drugi napuštajući rodna mjesta u potrazi za blagostanjem, poput Bečanke Grete Tzschiep, da bi ih potom ratovi i druge nedaće opet raspršili po svijetu.

Roman se u stvari sastoji od tri romana, gdje u prvom, tri žene govore o svojim životima, a u drugom i trećem, Lena se sjeća svog života sa saputnikom Aljošom, kao i vlastitih pustolovina. Sva ova četiri ženska lika, i Lizu, i Gretu, i Irinu, i naratorku Lenu, povezuje jedan  isti muškarac, Aljoša, ali i njegov otac inženjer austrijskog porijekla, koji je u Drugom svjetskom ratu nestao. On je i te kako prisutan svojim odsustvom u romanu. Sve te ličnosti iz romana Deveti val, bilo da su Rusi, Sudetski Nijemci, Austrijanci, ili Bosanci i Aškenazi, postali su dio jedne velike porodice, povezani Aljošinom sudbinom, i njegovim nestalim ocem. Upravo u tome i jeste intriga koja čitaoca drži sve vrijeme budnim: potraga za nestalim ocem i istina o njegovoj ulozi inženjera na željeznici u Trećem Rajhu. U potragu za Aljošinim ocem odlazi, niko drugi, nego Lena, Aljošina saputnica.  

To je knjiga o lutanju, ali i o patnjama nevinih i njihovim stradanjima. Otud i naslov knjige Deveti val, dat po slici poznatog ruskog slikara Ajvazofskog (19. v.), jermenskog porijekla, koja predstavlja simbol stradanja.

Roman je istovremeno hommage svim bosanskim Rusima, o čemu nikad do sada nije niko  pisao, to je hommage i svim onim Bosancima njemačkog i austrijskog porijekla, koji su postali žrtve na svim stranama, pri čemu ne treba zaboraviti ni bosanske Jevreje, te Lenine druge roditelje, tetka i tetku.  

Ovaj roman se bazira na istinitim događajima, iako je fikcija, po svemu onom što fikcija podrazumijeva.

Po meni je Deveti val remek-djelo ! Podrazumijeva se, dakle, da je ono univerzalno, i da se svaki čitalac tu može naći, prepoznavši mnogo toga što je i sam doživio u vrtlozima prošlog vijeka i početka ovog milenijuma. Istovremeno, sve vrijeme se pitajući : « Zar se, stvarno, istorija uvijek ponavlja? ».

* Knjigu «Deveti val » objavili su OKF Cetinje, Buybook Sarajevo/Zagreb i Factum Beograd (2018).