Roman složen koliko i sam život

Ovaj roman počinje citatom preuzetim iz Maldororovih pevanja francuskog pesnika Konta de Lotreamona (nom de plume Isidora Dikasa). U jednoj sceni ovog modularnog speva u prozi, iz koje potiče citat, junak se baca u vir ajkula primamljenih olupinom broda. Junak i najkrvoločnija ajkula se sjedinjuju, oboje pomamljeni svirepošću onog drugog. Lisa Samjuels u sopstvenom eksperimentalnom romanu Mekana Devojka piše modularni narativ o fiktivnoj ćerci rođenoj iz ovog čina.

Mekana devojka, dete čoveka-umetnika i ajkule- proždrljivice, napušta vodeni svet svog rođenja i polazi u potragu za „zemljom oca“.

U mračnim dubinama i prozračnom prostranstvu svoje podvojene, podjednako ljudske i životinjske prirode, upoznaje ljude, odnose, želje, dobre i loše namere, društvene uloge i jezik. Svojim hodom, nikad u potpunosti sigurnim, premerava ljudsku civilizaciju, koja se čini bezmernijom čak i od velikog bucnja. Ali Devojka je pravi smatrač, površna u veri ali potpuna u detaljima, njen ontološki svet počiva na čulnom, intuitivnom tkivu ljudskog doživljaja. Mozak ajkule je lovac, um čoveka sa svojim tajnama nema kuda da umakne. U ovoj poteri do punog izražaja dolazi neponovljivi pesnički jezik Lise Samjuels, skrojen za potrebe nesputane percepcije, koji vodi čitaoca u polisenzoričku pikaresku gde su glagoli života i stvaralaštva predmet proučavanja, a najosnovnije jedinice osećaja aparati spoznaje.

Na svom putovanju Devojka upoznaje čitav arsenal muza, primamljivost zvukova, knjiga, arhitekture, slikanja i grafičkog dizajna. Stvaralaštvo je rat identiteta, nalik na borbu za život koja je iznedrila njenu podeljenu ličnost, i Devojka smesta prepoznaje priliku da u njemu sažme ono što je u njoj dvojako. U maglovitim otiscima njenog „ja“ na platnu, linije nalaze svoj značaj, ali da li se i ukrštaju?

Devojčina fiziologija je neporeciva, neopoziva, ubitačna. Devojka poseduje pomamne okvire, upoznaje ih s muškarcima, ženama, seksom, trudnoćom i majčinstvom. Njeno telo je mamac za događaje, a sudbina joj zaokružuje životni put praveći od predvidive i nesagledive prave prirodni krug. Njen okvir raste da bi obuhvatilo dve žene, u stvari tri žene, zapravo sve žene. Menstrualna krv isplivava na Devojčino slikarsko platno kao medij od presudnog značaja, identitet se cedi s natopljenih vlakana. I ima ga, zar ne? Zar ne...

Dok posmatraju jedna drugu kroz slikarsko platno, na kraju romana Ka svetioniku Virdžinije Vulf, gospođa Remzi i Lili Brisko zatvaraju višedimenzionalnu sliku ličnosti i likova koju jedino vreme poseduje moć da razmrsi. Devojku Lise Samjuels njeno hodočašće ka sopstvenom svetioniku na ostrvu dovodi u isti položaj samospoznaje. Kao i likove u pomenutom romanu, vreme prožima Devojku, rasvetljava prošlost i povezuje njene suprotstavljene strane u jednu psihološku i fiziološku kompleksnost. Još jednom nalik na junakinje Virdžinije Vulf, u Devojci se kroz emancipaciju ove složenosti odigrava trijumf ženskog, ali i ljudskog postojanja.

Mekana devojka, koju 2015. godine objavljuje američki izdavač Dusi Pres (Dusie Press), prvi je roman Lise Samjuels, profesorke književnosti i kreativnog pisanja na Univerzitetu u Oklandu (Novi Zeland), ali je istovremeno i ključni element u bogatoj bibliografiji pesničkog stvaralaštva kojim Lisa Samjuels istražuje jezik, identitet i prostranstva ljudske egzistencije. Pred vama je roman složen i poetičan koliko život sâm.