Tekstovi sa tagom: drugi svetski rat

Danas je Dan antifašističke borbe, praznik u Hrvatskoj, odabran kao takav u znak sjećanja na osnivanje Prvog sisačkog partizanskog odreda u šumi Brezovica kod Siska, 1941. godine

Kada su Sile osovine početkom Drugog svetskog rata izvršile invaziju na istočnu Evropu i Balkan poterale su hiljade izbeglica na jug i istok. Mnogi su pobegli preko Mediterana, pa lutali od ostrva do ostrva u potrazi za sigurnošću. Da bi ublažili ovaj egzodus Britanci su 1942. godine osnovali kampove za izbeglice u Egiptu i Siriji, stvarajući uslove za život za 40. 000 Evropljana ugroženih ratom. U kampu El Shatt, blizu južnog dela Sueckog kanala, boravilo je nekoliko hiljada jugoslovenskih izbeglica.

Neke pesme Ivana Gorana Kovačića poput ove partizanski borci su prihvatili kao narodne, tako da se i zaboravilo ko ih je napisao. Nikola Hercigonja je komponovao koračnicu na reči "Naše pjesme", a izvodili su je članovi Kazališta narodnog oslobođenja

“Domaćoj javnosti je rehabilitacijom Kalabića poslata poruka da je, na osnovu skandaloznog Zakona o rehabilitaciji, moguće rehabilitovati bilo kog četničkog komandanta iz Srbije. Bilo kog oficira koji je imao komandnu odgovornost, kakvu je Kalabić imao. Zato Kalabić nije slučajno postao neka vrsta personifikacije četničkog oficira, u negativnom istorijskom kontekstu. Očekujem, dakle, da budu rehabilitovani i drugi visoki četnički oficiri, poput Keserovića, Račića, Rakovića i drugih”, kaže za naš portal istoričar Milan Radanović povodom rehabilitacije četničkog komandanta Nikole Kalabića

Sve ono što čitav svet zna: da su Hitler i Staljin potpisali Pakt o nenapadanju samo osam dana pre početka Drugog svetskog rata; da su, kad je rat već počeo 1. septembra 1939, Nemačka i Sovjetski Savez podelili Poljsku, koja je prestala da postoji kao država; da su i Nemci, a naročito Rusi masovno ubijali poljske oficire i vojnike (u Katinskoj šumi masakrirano je četiri hiljade Poljaka); da su Rusi okupirali baltičke države i tamo instalirali staljinističke režime – sve to danas nije u modi u državi kojom rukovodi Putin. Mnoge stvari se ne pominju, neke se ublažavaju, neke opravdavaju. Istorija se iz političkih razloga menja; danas je Staljin veliki vođa, jer se niko ne usuđuje da navede deset miliona žrtava njegovih čistki...

Oni koji nisu imali nadu o slobodi, oni koji nisu uspeli da ostanu slobodni iznutra, već su podlegli ropstvu, doživeli su strašnu sudbinu: "Bilo ih je koji su prešli u fašizam: čim se čovek duhovno pomiri sa ropstvom, on postaje njegov nesvesni i jarosni pristalica, i želi da ga proširi na druge. Takvi su kod nas pokreti reakcije generala, dražinovaca, nedićevaca i ljotićevaca, svih onih koji žele da produže hitlerizam pod našim podnebljem, i pokolju svakoga koji drukčije misli, one koji ne žele da budu robovi ili da pripadaju novome ropstvu. Hitlerovština, koja je ugušena u Nemačkoj, svom zavičaju, produžuje u njima svoju egzotičnu agoniju"

Još od početka Drugog svetskog rata, nemački Wermacht ohrabrivao je vojnike da koriste sopstvene foto-aparate i tako “zabeleže istoriju”. Proizvođači foto-aparata i filmova bombardovali su ih reklamnim porukama: “Zeiss Tessar za vaše ratne uspomene!”, “Voigtländer Kleinbildkamera do konačne pobede!”, “Agfa Photos: most između fronta i domovine”. Vojnici s foto-aparatima oko vrata postali su dežurni fotoreporteri, a neki od njih osvedočili su najstrašnije trenutke ljudske civilizacije – kakav je bio Varšavski geto.

Kad se vratio iz nemačkog zarobljeništva Stanislav Vinaver napisao je knjigu "Godine poniženja i borbe. Život u nemačkim 'oflazima’" koju je objavio 1945. godine. Vinaverova sećanja na boravak u nemačkom zarobljeništvu dragoceno su svedočanstvo o jednom zlom vremenu, pogotovo o izdaji i kolaboraciji oficira koji su pristali uz Dražu, Nedića i Ljotića