Tekstovi sa tagom: srednji vek

Dali smo sebi redakcijsko obećanje da ćemo svakog vikenda čitaocima ponuditi nešto da gledaju, umesto što im samo nudimo da čitaju. Umesto tabloidnih video-užasa koji posvuda imaju zajednički naslov „Da se naježiš“ ili „Da se smrzneš“ ili „Skandalozno: ovo morate videti“, odabrali smo YouTube spotove koji, čini nam se, odgovaraju formatu našeg portala

„Srednji vijek“, naziv za tisućgodišnje razdoblje od 5. do 15. stoljeća, često se koristi kao sinonim za neznanje, barbarstvo i zaostalost. Jasno je da to ne odgovara istini, ali gdje je i zašto nastala priča o „mračnom srednjem vijeku“?

Ova studija predstavlja istraživanje do sada neispitane teme koja se tiče homoseksualnosti u srednjovekovnoj Srbiji. U radu su predstavljeni najvažniji izvori i ukazano je na osnovne principe njihove metodološke obrade. Razmotrena je, takođe, srednjovekovna slovenska terminologija kojom se označavala homoseksualnost, kao i jezik kojim se o navedenoj problematici pisalo i (verovatno) govorilo. Kao najvažniji izvori izdvajaju se oni vezani za pokajničku praksu srednjovekovne crkve kao što su upitnici sa pitanjima koje je trebalo postaviti verniku prilikom ispovesti i crkvenopravni spomenici kanonskog i penitencijalnog prava koji su sadržavali detaljne opise telesnog greha na osnovu kojih se određivala njegova težina i vrsta crkvene kazne

Dali smo sebi redakcijsko obećanje da ćemo uoči svakog vikenda čitaocima ponuditi nešto da gledaju, umesto što im samo nudimo da čitaju. Umesto tabloidnih video-užasa koji posvuda imaju zajednički naslov „Da se naježiš“ ili „Da se smrzneš“ ili „Skandalozno: ovo morate videti“, odabrali smo YouTube spotove koji, čini nam se, prijaju formatu našeg portala, a bogami i nama

Ova studija predstavlja istraživanje do sada neispitane teme koja se tiče homoseksualnosti u srednjovekovnoj Srbiji. U radu su predstavljeni najvažniji izvori i ukazano je na osnovne principe njihove metodološke obrade. Razmotrena je, takođe, srednjovekovna slovenska terminologija kojom se označavala homoseksualnost, kao i jezik kojim se o navedenoj problematici pisalo i (verovatno) govorilo. Kao najvažniji izvori izdvajaju se oni vezani za pokajničku praksu srednjovekovne crkve kao što su upitnici sa pitanjima koje je trebalo postaviti verniku prilikom ispovesti i crkvenopravni spomenici kanonskog i penitencijalnog prava koji su sadržavali detaljne opise telesnog greha na osnovu kojih se određivala njegova težina i vrsta crkvene kazne

Ova studija predstavlja istraživanje do sada neispitane teme koja se tiče homoseksualnosti u srednjovekovnoj Srbiji. U radu su predstavljeni najvažniji izvori i ukazano je na osnovne principe njihove metodološke obrade. Razmotrena je, takođe, srednjovekovna slovenska terminologija kojom se označavala homoseksualnost, kao i jezik kojim se o navedenoj problematici pisalo i (verovatno) govorilo. Kao najvažniji izvori izdvajaju se oni vezani za pokajničku praksu srednjovekovne crkve kao što su upitnici sa pitanjima koje je trebalo postaviti verniku prilikom ispovesti i crkvenopravni spomenici kanonskog i penitencijalnog prava koji su sadržavali detaljne opise telesnog greha na osnovu kojih se određivala njegova težina i vrsta crkvene kazne

Ova studija predstavlja istraživanje do sada neispitane teme koja se tiče homoseksualnosti u srednjovekovnoj Srbiji. U radu su predstavljeni najvažniji izvori i ukazano je na osnovne principe njihove metodološke obrade. Razmotrena je, takođe, srednjovekovna slovenska terminologija kojom se označavala homoseksualnost, kao i jezik kojim se o navedenoj problematici pisalo i (verovatno) govorilo. Kao najvažniji izvori izdvajaju se oni vezani za pokajničku praksu srednjovekovne crkve kao što su upitnici sa pitanjima koje je trebalo postaviti verniku prilikom ispovesti i crkvenopravni spomenici kanonskog i penitencijalnog prava koji su sadržavali detaljne opise telesnog greha na osnovu kojih se određivala njegova težina i vrsta crkvene kazne

Mnoga pisma koja su tokom istorije razmenjivali istopolni ljubavnici nisu sačuvana, a najčešće zbog toga što bi pisani tragovi „greha“, a nakon što su tražene sume novca isplaćivanje ucenjivačima, bivali uništavani od strane članova porodice, te bilo koje druge zainteresovane strane. Sa druge strane mnogi biografi nisu verovali u dokaze o homoseksualnoj ljubavi, čak ni kad bi se ovi našli pred njima, pa je tako, na primer, Alexander Thayer, koji se bavio Betovenovim životom, završavao sa glavoboljom svaki put kada bi naišao na dokaze o kompozitorovoj naklonosti prema mladom Karlu, pa je biografija na kraju ostala nekompletna.

Mnogi srednjovekovni učenjaci su tako ova štiva tumačili sa tačke na kojoj su bili zaslepljeni predrasudama prema homoseksualnosti, te su ih često cenzurisali i menjali, a kako bi bila u skladu sa njihovim uverenjima. Moderni kritičari polako usvajaju stavove po kojima srednjovekovna gej senzibilnost nije samo slučajnost ili imitacija, već lukavstvo kojim se davala legitimnost osećanjima koja su trpela opštu osudu.

Zabluda o veštičarenju bila je izuzetno živa od kraja 15. do sredine 18. veka, kada je, osim u nekim zabitim mestima, diskreditovana. Judeofobična zabluda trajala je znatno duže, svakako do sredine 20. stoleća, kada je učešće mnogih hrišćana u holokaustu, bilo aktivno ili pasivno, kod jednog dela bogoslova dovelo do osećanja krivice, jer upravo su hrišćani vekovima blatili Jevreje. Zabluda o sodomiji ostala je u punoj snazi sve do 60-ih godina 20. veka i tek se sada dovodi u pitanje.

Patristički spisi, od kojih većina pretpostavlja kanonski Novi zavjet, ako ne i njegove apokrife, hrišćanski su tekstovi iz perioda od 2. do 7, ili čak do 13. stoleća, od kada preovlađuje sholastika. Izuzetak predstavlja Tajno Jevanđelje po Marku, koje je, čini se, govorilo o Isusovoin homoerotskom odnosu sa katihumenom pre nego što je ta tema izbačena iz kanonskog Markovog jevanđelja. Kakvim ih poznajemo, jevanđelja su vrlo suzdržana po pitanju Isusove seksualnosti, tako da se još uvek vode žestoke rasprave oko toga da li je Isus preporučivao čednost, do koje je očito držao, pre negoli brak, koji je hvalio.

Jedan od problema u proučavanju srednjovekovne homoseksualnosti jeste i pitanje da li je homoseksualaca (ili gej ljudi) tada uopšte bilo. „Homoseksualac" i ,,gej" savremeni su termini. Prvi je izmislio Karoly Maria Kertbeny i upotrebio ga 1869. godine, u jednom štampanom anonimnom pamfletu; reč gay, upotrebljena tako da označi homoseksualca, potiče iz slenga američkog homoseksualnog miljea nižih društvenih slojeva (prva potvrda OED2 1935). Termini se menjaju i, trenutno, oni radikalnije nastrojeni preferiraju reč queer. Po ovim, savremenim shvatanjima, niko u srednjem veku niti je bio niti je mogao biti „homoseksualac", „gej" ili „kvir". Srednjovekovni bogoslovi i pravnici koristili su još jedan termin za one koji „protivprirodno greše" - sodomit. Latinski hrišćani su homoseksualno ponašanje podvodili pod smrtni greh luxuria tj. pod „požudu" ili „bludničenje", odredivši ga kao njenu najgoru vrstu i naslovivši ga peccatum contra naturam ili „protivprirodni greh". Postoje tri podvrste takvog greha: ratione generis ili „po vrsti", što bi podrazumevalo opštenje sa zverima, ratione sexes ili ,,po polu", to jest sa osobom istog pola, i ratione modi tj. ,,po načinu", što bi podrazumevalo seks sa osobom suprotnog pola, ali u pogrešan otvor, na bilo koji način koji isključuje začeće, koje je smatrano jedinim opravdanjem za seksualnu aktivnost. Poreklo ovog srednjovekovnog poimanja sodomije potiče iz 19. glave Postanja, gde se govori o uništenju grada Sodome zbog izopačenosti njegovih žitelja. Ipak, ova referenca, sama po sebi, ne može da objasni semantički razvoj jevrejsko-helenističko-grčkog pojma sodomita (sodomites) i hrišćanskog latinskog sodomit (sodomita), u srednjevekovni pojam „sodomite" (sodomite) - što predstavlja jedan daleko širi koncept. Pod izopačenošću Sodomljana podrazumevalo se „poznanje nekoga", odnosno seksualno opštenje sa strancima (pretpostavlja se „anđelima") koji su bili u poseti Lotu. Važno je da Lot, sledeći književni primer domaćina u Gavaji, u 19. poglavlju Knjige o sudijama (verovatno kakve starije verzije), građanima nudi svoje kćeri umesto muškaraca koje su ovi zahtevali da poznaju, što je činjenica koja ukazuje na njihovu biseksualnost jednako kao i na ondašnji niski položaj žene. Štaviše, stihovi kazuju da Lotove kćerke još uvek nisu bile poznale muškarca. Tumačenje tog poznanja (kome prethodi obimno pisanje) čini se ispravnijim od stanovišta koje su zastupali Bailey i Boswell, a po kome su Sodomljani kažnjeni zbog negostoprimstva. Svejedno da li je ovo bitno ili ne, jer ovde je od značaja jedino srednjovekovno tumačenje, a ono je, čini se, podrazumevalo da su posredi, u ovom slučaju, istopolni odnosi. (Warren Johansson i William Percy)